Spis treści:
Umiejętność lutowania to niezbędnik każdego elektronika. Lutowanie pozwala samodzielnie testować i budować własne urządzenia.
Lutowanie nie jest skomplikowane, warto jednak poznać podstawowe zasady, które pozwolą robić to poprawnie i skutecznie.
Lutowanie to umiejętność, którą posiada praktycznie każdy elektronik czy robotyk. Celem lutowania w elektronice jest łączenie co najmniej dwóch metalowych elementów, w taki sposób, aby te były w stanie przewodzić prąd elektryczny. Najczęściej łączy się je za pomocą rozgrzanej cyny (metal – spoiwo o stosunkowo niskiej temperaturze topnienia) oraz z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi.
Lutowanie otwiera szerokie możliwości przed osobami zajmującymi się elektroniką, robotyką czy automatyką. Studenci nauk technicznych będą mogli z łatwością samodzielnie weryfikować wiedzę z dziedziny elektroniki, a w przyszłości budować skomplikowane urządzenia. Dla studenta nawet budowa i nauka lutowania najprostszego układu zasilania do diody LED jest w stanie bardzo wiele rozjaśnić w głowie. Warto zauważyć, że umiejętność lutowania może przydać się również zwykłym domownikom. Poza oczywistą zaletą, jaką jest poszerzanie horyzontów – osoba z takimi umiejętnościami może być w stanie na przykład samodzielnie naprawić niektóre urządzenia elektroniczne. Wymiana przewodu złamanego wewnątrz, albo ponowne lutowanie uszkodzonego łączenia to proste czynności – wystarczy znać podstawy lutowania oraz elektroniki.
Lutowanie to przede wszystkim czynność mechaniczna – warto poznać na jej temat trochę teorii, ale podstawą nauki jest praktyka na realnych przykładach. Żebyś mógł rozpocząć, musisz mieć dostępny odpowiedni sprzęt. Najprostszą sytuację mają osoby, które mogą skorzystać w tym celu z pomocy nauczyciela, albo kogoś z rodziny lub znajomego, który już zajmuje się lutowaniem. Jeżeli jednak nikt w Twoim otoczeniu nie jest w stanie udostępnić Ci sprzętu, najprostszym sposobem będzie zrobienie odpowiednich zakupów.
Dla początkującego elektronika nie trzeba kupować drogiego sprzętu o wysokiej wytrzymałości – wystarczy dobrać podstawowy model stacji lutowniczej oporowej (grzałkowej), ale taki, który będzie poprawnie pracował. Warto o tym pamiętać, ponieważ dobierając wadliwie pracujący sprzęt można nabrać złych nawyków, które pozostaną nawet przy profesjonalnym sprzęcie. Oprócz tego warto zainwestować także w kilka dodatkowych narzędzi i elementów. Cyna to najpopularniejsze wśród elektroników spoiwo. Najczęściej występuje w formie cienkiego drutu nawiniętego na szpulę. Dodatkowo warto zaopatrzyć się w topnik. To substancja, którą przed rozpoczęciem pracy warto nałożyć na lutowane elementy – dzięki niej powierzchnia zostanie oczyszczona (co ułatwi wykonanie poprawnego lutu), a cyna łatwiej będzie topnieć.
Konieczny jest także materiał, na którym będziesz w stanie ćwiczyć – przede wszystkim ważna jest sama płytka PCB uniwersalna – na niej będziesz mógł wykonać wiele prób, bez konieczności własnoręcznego trawienia wielu płytek. Praktyczne może być na przykład kilka diod LED, przewodów oraz rezystorów i mała bateria do zasilania. Lutując według prostego schematu, na końcu otrzymasz układ, dzięki któremu będziesz w stanie sprawdzić, czy Twoje luty działają, nawet bez korzystania z multimetru (jeśli luty są w porządku to dioda będzie świecić).
Odsysacz do cyny to proste urządzenie, które z pomocą lutownicy pomoże usunąć Ci nadmiar cyny z pola roboczego. Wygląda jak duża strzykawka, ale po wciśnięciu odpowiedniego przycisku zasysa do środka wszystko, co znajduje się przed niewielkim otworem z przodu (dzięki systemowi składającemu się najczęściej ze sprężyny i zapadki). Obcinaczki i pinceta to narzędzia, które bardzo ułatwią lutowanie drobnych elementów i przewodów. Dzięki obcinaczkom szybko i równo przetniesz przewód, a pęseta pozwoli Ci swobodnie operować nawet bardzo drobnymi elementami. Praktyczna, ale nie konieczna jest także tak zwana trzecia ręka. To rodzaj niewielkiego statywu, do którego możesz przymocować stabilnie elementy lutowane oraz płytkę (zamiast tego, żeby leżała swobodnie na przykład na stole). Dzięki temu możesz na przykład trzymać w jednej ręce lutownicę, a w drugiej cynę. Bardzo praktyczny zawsze okaże się także choćby najprostszy i najtańszy multimetr, dzięki któremu będziesz mógł sprawdzić poprawność pracy
Naukę lutowania najłatwiej przejść korzystając z doświadczenia innych osób. Jeżeli nie masz możliwości lub ochoty – warto skorzystać z porad znalezionych w wiarygodnych źródłach (na przykład na portalu forbot, gdzie znajdziesz kurs lutowania elektroniki). Przede wszystkim warto pamiętać, że lutowanie wymaga dużej ilości spokoju, precyzji oraz pewności tego co się chce zrobić. Podstawowe błędy popełniane przez początkujących to najczęściej bezpośrednie rozgrzewanie spoiwa lutownicą. Aby lut został wykonany poprawnie – lutownicą należy rozgrzać elementy, które mają zostać zespolone i to na nich ma zostać roztopiona cyna. Należy także uważać, aby rozgrzewając na przykład nóżki mikroprocesora, nie doprowadzić do sytuacji, w której sam element elektroniczny zostanie uszkodzony. Studenci często na początku nie tylko rozgrzewają, ale także przenoszą cynę na grocie lutownicy. Nierozgrzane odpowiednio łączone elementy nie zostaną prawidłowo zlutowane, a nierzadko również dojdzie do częściowego zwęglenia cyny. Zaczynając lutowanie od podstaw, warto pamiętać również o własnym bezpieczeństwie. Lutownica to narzędzie, którym bardzo łatwo można zrobić sobie krzywdę przypadkowo chwytając za rozgrzany element. Zachowaj ostrożność podczas pracy.
Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych, możemy wykonać za pomocą elektronicznego multimetru - najbardziej podstawowego przyrządu pomiarowego przy wszelkich pracach warsztatowych związanych…
Umiejętność lutowania to niezbędnik każdego elektronika. Lutowanie pozwala samodzielnie testować i budować własne urządzenia. Lutowanie nie jest skomplikowane, warto jednak…
Stacja lutownicza pozwala na regulację temperatury zadanej na grot. Z tego powodu wyróżnia się uniwersalnym zastosowaniem. Które modele warto brać…