W każdym warsztacie elektronicznym wykonuje się czynności, które są potencjalnie niebezpieczne dla człowieka. Wyposażając swoje miejsce pracy, wiele osób zaczyna od stacji lutowniczych, urządzeń pomiarowych oraz różnego rodzaju akcesoriów. Niestety jest to często popełniany błąd. Na początku należy zadbać o swoje bezpieczeństwo i zachowanie wszystkich zasad BHP. Lekceważenie ich może doprowadzić nawet do trwałego uszczerbku na zdrowiu. Aby temu zapobiec, należy wyposażyć się w środki ochronne niezbędne podczas pracy w warsztacie elektronicznym. Co jeszcze wpływa na bezpieczeństwo? Na co zwracać szczególną uwagę?
Artykuły ochronne
Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac związanych z naprawą, diagnozą, konserwacją, a nawet prototypowaniem należy ocenić wszystkie zagrożenia. Jednym z najbardziej newralgicznych miejsc narażonych na uszkodzenia są oczy.
- W każdym warsztacie elektronicznym powinny znaleźć się okulary ochronne, które bezwzględnie trzeba wkładać m.in. podczas pracy z elektronarzędziami. Ponadto należy ich używać także podczas obróbki różnego rodzaju materiałów oraz w trakcie korzystania ze szlifierki kątowej, wkrętarki, tokarki, frezarki i wielu innych urządzeń.
- Ludzkie oko cechuje się bardzo dużą podatnością m.in. na uszkodzenia mechaniczne. Szczególnie niebezpieczne są opiłki, które pomimo niewielkich rozmiarów mogą wyrządzić bardzo duże, czasem nieodwracalne szkody. Należy uważać także na wszelkiego rodzaju pyły i opary. Niebezpieczne są wióry, które trudno usunąć z oka. W skrajnych sytuacjach konieczna jest interwencja lekarza.
- Kolejną, niezwykle istotną kwestią są rękawice ochronne. Dłonie również są narażone na uszkodzenia mechaniczne i poparzenia. Rodzaj rękawic oraz ich elastyczność należy dostosować do rodzaju wykonywanych prac. Aby zabezpieczyć szczególnie wrażliwe elementy, wykorzystuje się specjalne rękawice ESD, które zabezpieczają przed wyładowaniami elektrostatycznymi.
Odpowiednie zabezpieczenie wrażliwych części ciała sprawia, że podczas niebezpiecznego zdarzenia można znacząco ograniczyć lub całkowicie wyeliminować jego skutki.
Skuteczna ochrona podczas lutowania
Lutowanie jest jedną z najczęściej wykonywanych czynności w warsztacie elektronicznym. Podczas rozgrzewania spoiwa lutowniczego wydzielają się szkodliwe opary, których nie należy wdychać.
- Aby skutecznie zabezpieczyć się przed ich działaniem, wykorzystuje się specjalne pochłaniacze oparów. Takie urządzenia są wyposażone w wentylator zasysający powietrze i opary, a także w specjalny filtr. Pochłaniacz należy włączać każdorazowo, w momencie włączania lutownicy.
- Niejednokrotnie wykorzystuje się także maski ochronne, które chronią przed szkodliwymi oparami.
Wieloletnie wdychanie oparów może wiązać się z negatywnymi skutkami, włącznie z różnego rodzaju chorobami płuc. Co więcej, opary działają drażniąco na śluzówkę gardła i nosa, dlatego pod żadnym pozorem nie można ich wdychać. Nie należy lekceważyć zasad BHP, ponieważ może się to skończyć negatywnymi skutkami zdrowotnymi.
Odpowiednie oświetlenie
Niejednokrotnie elektronicy wykonują precyzyjne czynności, podczas których należy się skoncentrować. Aby było to możliwe, trzeba zadbać o odpowiednie oświetlenie, znacząco wpływające na bezpieczeństwo. W przypadku zbyt małego natężenia oświetlenia wzrasta ryzyko pomyłki, a także spowodowania potencjalnie groźnych sytuacji.
Nadmierna eksploatacja
Nie wolno wykorzystywać zużytych lub mocno wyeksploatowanych produktów. Ma to szczególne znaczenie w przypadku narzędzi, których działanie opiera się o ruch obrotowy. Pęknięte wiertło może wyrządzić wiele szkód, dlatego w żadnym wypadku nie można wykorzystywać uszkodzonych wierteł.
Odpowiednie oznaczenia
W żadnym warsztacie elektronicznym nie powinno zabraknąć różnokolorowych taśm izolacyjnych, dzięki którym można m.in. prawidłowo oznaczyć przewody. Stosowanie różnych kolorów znacząco ogranicza ryzyko pomyłki.
Pośpiech zwiększa prawdopodobieństwo błędów
Praca elektronika wiąże się z koncentracją. W żadnym wypadku nie należy się spieszyć podczas wykonywania czynności naprawczych, diagnostycznych czy konserwujących. Niejednokrotnie wiele osób chce zaoszczędzić cenne minuty na pominięciu zasad BHP. Niestety taka postawa to pierwszy krok do stworzenia niebezpiecznych sytuacji, których konsekwencje są trudne do przewidzenia.
Porządek przede wszystkim
Praktycznie w każdym warsztacie można znaleźć nie tylko narzędzia i urządzenia pomiarowe, ale przede wszystkim dużą liczbę różnego rodzaju elementów elektronicznych. Chaos w warsztacie jest zjawiskiem niepożądanym, które znacząco wpływa na ryzyko powstania niebezpiecznych sytuacji. Aby tego uniknąć, należy odkładać odłączone urządzenia zawsze w to samo, wcześniej ustalone miejsce. Ponadto wszystkie pozostałe elementy powinny być posegregowane w szufladach i na półkach. W przypadku niewielkich akcesoriów świetnie sprawdzają się worki strunowe, które zapewniają względną szczelność i ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. Miejsce pracy, czyli np. biurko lub blat, również powinny być stale utrzymywane w porządku. Nie powinny znajdować się na nich żadne niepotrzebne rzeczy, tylko te urządzenia i elementy, które są niezbędne do wykonywanej czynności. W przeciwnym wypadku może dojść nie tylko do pomyłki, ale przede wszystkich niebezpiecznych sytuacji.
Zmęczenie zwiększa ryzyko wypadku
Niejednokrotnie elektronicy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i sami pracują w swoim warsztacie. Duża liczba zleceń i krótkie terminy realizacji sprawiają, że często pracują po 10, 12 lub więcej godzin dziennie. Ponadto zdarza się, że pracują także w weekendy i dni ustawowo wolne od pracy. Niestety przepracowany organizm nie jest tak wydajny jak wypoczęty. Ponadto w takich sytuacjach wzrasta ryzyko wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń, które mogą skutkować utratą zdrowia. Co więcej, należy pamiętać, że podczas pracy trzeba robić przerwy. Im jest ich więcej, tym lepiej. Nie muszą być długie, często wystarczy 15 minut, aby się rozprostować i oczyścić umysł.
Pozostałe aspekty wpływające na bezpieczeństwo prac w warsztacie
Podłoga w warsztacie elektronicznym pod żadnym pozorem nie może być śliska, gdyż znacząco zwiększa to ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji. W trakcie pracy z różnego rodzaju odczynnikami chemicznymi, oprócz używania pochłaniacza oparów, należy często wietrzyć całe pomieszczenie. Kolejną kwestią są szkolenia z udzielania pierwszej pomocy. Wszyscy pracownicy warsztatu powinni wiedzieć, w jaki sposób zachować się w przypadku oparzenia, porażenia prądem, uszkodzenia części ciała oraz innych sytuacji, które zagrażają życiu i zdrowiu elektroników. W warsztacie musi znajdować się także regulamin, w którym znajdą się wszystkie informacje dotyczące bezpiecznej pracy. Regulamin powinien być przeczytany i zaakceptowany przez każdego pracownika.