Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych, możemy wykonać za pomocą elektronicznego multimetru - najbardziej podstawowego przyrządu pomiarowego przy wszelkich pracach warsztatowych związanych…
Podstawową umiejętnością, którą musi nabyć każdy elektronik, jest lutowanie. Choć teoretycznie nie jest to bardzo skomplikowana czynność, w praktyce jednak wymaga doświadczenia, pewnej ręki i wprawy. Lutownicy używają także elektrycy, mechanicy, domowi majsterkowicze i entuzjaści elektroniki. Aby zacząć lutować, należy wyposażyć się w niezbędne urządzenia i akcesoria. Dobra wiadomość jest taka, że zakup zestawu dla początkujących nie wiąże się z bardzo dużymi wydatkami. Istnieją różne techniki lutowania, jednak efekt powinien być zawsze taki sam, czyli trwały i wytrzymały lut. Połączenie lutowanych elementów odbywa się za pośrednictwem cyny, która jest rozgrzana do odpowiednio wysokiej temperatury poprzez kontakt z grotem lutownicy. Od czego zacząć naukę lutowania? W jaki sposób prawidłowo lutować? Na co zwracać szczególną uwagę podczas wyboru urządzeń i akcesoriów do lutowania. W jaki sposób zabezpieczać się przed szkodliwym działaniem oparów wydzielanych podczas lutowania.
Najważniejsza jest lutownica
Lutownice transformatorowe są wybierane przez nowoczesne stacje lutownicze, które umożliwiają pełną kontrolę nad całym procesem. Ponadto ze względu na łatwą i intuicyjną obsługę mogą być z powodzeniem wykorzystywane nie tylko przez profesjonalistów, ale również przez początkujące osoby.
- Zaawansowane stacje lutownicze są wyposażone w wyświetlacz, dzięki któremu użytkownik może szybko odczytać najważniejsze parametry.
- Ponadto szerokie możliwości regulacji temperatury grotu sprawiają, że stacje lutownicze charakteryzują się uniwersalnością.
Takie urządzenia mogą z powodzeniem posłużyć do nauki lutowania. Ponadto nie są znacząco droższe od tradycyjnych lutownic, a cechują się znacznie większą wydajnością. Warto pamiętać, że lutownica jest jednym z najważniejszych elementów wyposażenia warsztatu, dlatego warto inwestować w sprawdzone modele renomowanych firm z wieloletnim doświadczeniem w branży elektronicznej.
Akcesoria do lutowania
Oprócz samej lutownicy niezbędne są także spoiwa, topniki i inne produkty. Obecnie najczęściej wykorzystywane są produkty, w skład których wchodzi 60% cyny oraz 40% ołowiu, dzięki któremu lutowanie jest znacznie ułatwione. Wiele osób wykorzystuje również kalafonie chroniącą m.in. przed zwarciami. W trakcie pracy z elementami SMD używa się pasty lutowniczej oraz topnika w formie żelu. Ponadto do czyszczenia grotu, czyli jednego z najważniejszych elementów lutownicy wykorzystuje się odpowiednio dobrany czyścik. Co więcej, używa się także plecionek, których głównym zadaniem jest usuwanie nadmiaru lutowia. Pochłaniacz oparów to często pomijany element wyposażenia warsztatu. Podczas lutowania wydzielają się opary, których wdychanie jest szkodliwe dla zdrowia. Aby tego uniknąć, stosuje się specjalne pochłaniacze wyposażone w wentylator i filtr. Urządzenie tego typu powinno znaleźć się w każdym warsztacie i każdej pracowni przydomowej, w której jest wykonywane lutowanie. Kolejnym ważnym elementem wyposażenia są okulary ochronne, które zabezpieczają oczy m.in. przed drażniącymi oparami, a także przed opiłkami.
Jak zacząć lutowanie
Gdy wszystkie elementy wyposażenia są skompletowane, należy zadbać o miejsce pracy. Przede wszystkim blat stołu powinien być odpowiednio duży, aby móc swobodnie operować lutownicą. Ponadto nie można zapomnieć o oświetleniu. Najpopularniejsze są lampy LED, które charakteryzują się dużą wydajnością i niskim zużyciem energii. Lutowanie najlepiej rozpocząć na zniszczonych, zepsutych lub nieużywanych elementach.
- Po włączeniu lutownicy i ustawieniu oświetlenia, pierwszym etapem jest przyłożenie rozgrzanego grotu urządzenia do elementu lutowanego. Wskutek tej czynności pole lutownicze zacznie się szybko nagrzewać. W tym momencie najczęściej pojawia się pytanie, jak prawidłowo ustawić temperaturę? W przypadku lutowania miękkiego maksymalna temperatura to 450℃, w praktyce lutuje się z temperaturą około 250–300℃, jednak istnieje wiele wyjątków od tej reguły.
- Kolejny krok to rozgrzewanie lutowanych powierzchni, a następnie roztopienie spoiwa lutowniczego poprzez zetknięcie go z rozgrzaną powierzchnią.
W przypadku gdy temperatura rozgrzanych powierzchni będzie zbyt niska, wówczas spoiwo lutownicze się nie roztopi. W momencie, gdy będzie zbyt wysoka, wówczas może dojść do uszkodzenia pobliskich elementów i rozgrzanej powierzchni. Ponadto przegrzany lut cechuje się nie tylko słabszą przewodnością, ale również jest mniej wytrzymały i podatny na uszkodzenia. Nowoczesne stacje lutownicze są wyposażone w płynną regulację temperatury, dzięki której użytkownik może błyskawicznie dokonywać zarówno większych, jak i mniejszych korekt. Prawidłowe ustawienie temperatury to nie tylko kwestia doświadczenia, ale przede wszystkim metoda prób i błędów.
Najczęściej popełniane błędy
To nieprawda, że błędy popełniają wyłącznie początkujący użytkownicy lutownic, pomyłki zdarzają się nawet doświadczonym osobom. Do najczęstszych należy złe dobranie temperatury oraz rozgrzewanie spoiwa lutowniczego przy pomocy grotu. Jakie jeszcze błędy można popełnić podczas lutowania?
- Choć do powstania zimnych lutów przyczynia się zbyt wysoka temperatura oraz uszkodzenia mechaniczne, to również w trakcie lutowania może dojść do takiego zjawiska. Niejednokrotnie zimne luty są przyczyną usterki, powodując np. dużą rezystancję lub całkowite przerwanie obwodu. Przyczyną tego zjawiska może być nieprawidłowo dobrana temperatura lutowania lub nieoczyszczona powierzchnia.
- Kolejny błąd to użycie zbyt dużej ilości spoiwa lutowniczego. W takiej sytuacji może również dojść do zakłóceń w działaniu układu. Gdy tak się stanie, a z pewnością stanie się nie raz, wówczas należy użyć odsysacza lub plecionki, dzięki której nadmiar spoiwa zostanie szybko usunięty.
- Cały proces lutowania powinien odbywać się stosunkowo szybko. Często popełnianym błędem jest zbyt długie rozgrzewanie powierzchni, które wynika m.in. ze źle dopasowanej temperatury.
- Wybór bezołowiowego spoiwa lutowniczego to również częsty błąd popełniany przez początkujących. Podczas nauki należy wybierać klasyczne spoiwo z dodatkiem ołowiu, a dopiero później można wykorzystać spoiwa bez jego dodatku.
Błędy będą się zdarzały, szczególnie na początku, gdyż jest to nieodłączna część nauki. Warto wykonywać dwa, a nawet kilka próbnych lutowań, zanim przejdzie się do pracy nad właściwymi elementami.
Praktyka, praktyka i jeszcze raz praktyka
Posiadając lutownice i wszystkie niezbędne akcesoria, można nauczyć się lutowania w stosunkowo krótkim czasie. Warto podkreślić, że na początku luty nie będą wyglądały idealnie, ale to zupełnie normalnie i nie należy się tym zniechęcać. W wielu czynnościach praktyka czyni mistrza i nie inaczej jest w przypadku lutowania. Nawet najnowocześniejsze stacje lutownicze nie zastąpią doświadczenia. Warto również wiedzieć, że szczególnie na początku nie zaleca się zmieniania lutownicy, ponieważ może to opóźnić naukę. Każde urządzenie różni się od siebie, dlatego może minąć sporo czasu, zanim użytkownik przyzwyczai się do innego kształtu, innej wagi i np. mocy.
Jak oceniasz ten wpis blogowy?
Kliknij gwiazdkę, aby go ocenić!
Średnia ocena: 5 / 5. Liczba głosów: 4
Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten wpis.
Zobacz również
Umiejętność lutowania to niezbędnik każdego elektronika. Lutowanie pozwala samodzielnie testować i budować własne urządzenia. Lutowanie nie jest skomplikowane, warto jednak…
Stacja lutownicza pozwala na regulację temperatury zadanej na grot. Z tego powodu wyróżnia się uniwersalnym zastosowaniem. Które modele warto brać…