Pędzle i szczotki ESD

Niejednokrotnie podczas pracy montera, serwisanta, elektronika i hobbysty zachodzi potrzeba zachowania szczególnej ostrożności i ochrony przed wyładowaniami elektrostatycznymi z ang. ElectroStatic Discharge, czyli ESD. Szczególnie w przypadku pracy z układami CMOS, niewielkimi tranzystorami, a także z innymi elementami półprzewodnikowymi, istnieje duże ryzyko uszkodzenia. W profesjonalnych serwisach i w domowych warsztatach elektronicznych można spotkać nie tylko antystatyczne maty ESD, ale również rękawiczki oraz opaski z uziemieniem. Warto jednak pamiętać, że poszczególne elementy elektroniczne często wymagają wyczyszczenia, dlatego antystatyczne pędzle i szczotki ESD także powinny znaleźć się w każdym warsztacie. Co warto wiedzieć o tych akcesoriach i jakie modele można znaleźć na rynku?

Pędzle ESD

Ładunki statyczne powstają m.in. poprzez tarcie różnego rodzaju przedmiotów lub materiałów. Niestety w przypadku ubrań jest to nieuniknione. W większości sytuacji są one nieodczuwalne dla człowieka, jednak dla bardzo wrażliwych elementów elektronicznych są niebezpieczne. Na wyładowania elektrostatyczne są szczególnie narażone obwody układów scalonych – głównie wyjścia, które teoretycznie mają zabezpieczenia, jednak w praktyce często okazują się zbyt słabe, aby zapewnić pełną ochronę przed silnym wyładowaniem. Czyszczenie elementów elektronicznych m.in. z kurzu i innych zanieczyszczeń jest często wykonywaną czynnością zarówno w serwisach, jak i w przydomowych warsztatach. Wszelkiego rodzaju zabrudzenia ograniczają m.in. odprowadzanie ciepła, co w konsekwencji może skutkować przegrzaniem i uszkodzeniem danego elementu. Duża ilość brudu może również zaburzać parametry i odczyty oraz negatywnie wpływać na działanie całego urządzenia. Specjalne pędzle ESD gwarantują ochroną przed wyładowaniami.

• Włosie pędzli antystatycznych jest wykonane z tworzywa sztucznego, które dzięki odpowiedniemu składowi chemicznemu nie elektryzuje się. Ponadto skutecznie odprowadza zniwelowane ładunki, mogące powstać w trakcie czyszczenia. Oprócz kurzu, pędzle ESD można wykorzystywać do bezpiecznego usuwania resztek topnika, zalegającego m.in. na płytce drukowanej.

• W sklepach można znaleźć m.in. bardzo małe pędzle ESD, przeznaczone do precyzyjnego czyszczenia szczelin i niewielkich elementów. Dostępne są również średnie i duże egzemplarze wykorzystywane do pracy z większymi powierzchniami. Włosie pędzli charakteryzuje się stosunkowo dużą sztywnością, jednak bez problemu można znaleźć drewniane modele, których włosie jest zdecydowanie bardziej delikatne.

• Na rynku są dostępne drewniane i plastikowe pędzle ESD, cechujące się owalnym lub płaskim kształtem, dzięki czemu wyróżniają się jeszcze większą uniwersalnością i wszechstronnością wykorzystania.

• Warto wiedzieć, że pędzle ESD mogą być z powodzeniem stosowane do szybkiego i komfortowego pokrywania płytek lakierami, cechującymi się włąściwościami ochronnymi. Ponadto można je wykorzystywać do precyzyjnego nanoszenia soldermasek.

Warto posiadać minimum dwa pędzle ESD o różnych rozmiarach, aby szybko, bezpiecznie i przede wszystkim efektywnie usuwać zabrudzenia nawet z trudno dostępnych miejsc.

Szczotki ESD

Akcesoria tego typu są najczęściej wykonane z lekkiego, aczkolwiek wytrzymałego plastiku. Tak jak w przypadku pędzli, również szczotki mają włosie cechujące się antystatycznymi właściwościami. Ponadto większe modele mają poręczny uchwyt zapewniający komfortowe użytkowanie. Szczotki ESD mogą być z powodzeniem wykorzystywane zarówno do czyszczenia niewielkich elementów oraz szczelin, jak i do skutecznego usuwania zanieczyszczeń z większych powierzchni. Szczotki i pędzle ESD to jedne z najbardziej przydatnych akcesoriów w każdym warsztacie elektronicznym. Są stosunkowo tanie, dlatego warto je zakupić już na początku kompletowania wyposażenia stanowiska pracy. Bez względu na to, czy do wykonania jest drobna naprawa, serwis czy diagnoza, odpowiednia ochrona wrażliwych elementów elektronicznych jest niezwykle istotna.